TỔNG QUÁT
Bạch huyết là chất lỏng lưu thông khắp cơ thể, mang theo các chất thiết yếu như bạch cầu, protein, muối, chất béo, nước, … Phù bạch huyết là tình trạng sưng phù ảnh hưởng đến các chi do các mạch chịu trách nhiệm vận chuyển bạch huyết bị ngưng trệ. Các mạch bạch huyết giúp thoát chất lỏng từ các đầu chi cũng như hoạt động như một người gác cổng miễn dịch. Các tuyến lọc bạch huyết được gọi là các hạch bạch huyết.
TRIỆU CHỨNG
- Sưng ở cánh tay và / hoặc chân, đặc biệt là ở ngón tay và ngón chân
- Sưng ở đầu / cổ
- Cảm giác nặng nề / đau nhức
- Da bị phồng và căng
- Mệt mỏi
- Rò rỉ chất lỏng qua da
- Chuyển động cơ bản khó khăn
- Dễ bị nhiễm trùng
- Vết thương mãn tính
NGUYÊN NHÂN / YẾU TỐ RỦI RO
Phù bạch huyết nguyên phát hiếm gặp và thường do không có bạch huyết từ khi sinh ra hoặc hệ thống bạch huyết không hoạt động một cách tích cực. Bệnh nhân có thể bị sưng phù tay chân khi mới sinh (bẩm sinh không có hệ bạch huyết) hoặc ở tuổi thiếu niên (suy nguyên phát chậm).
Phù bạch huyết thứ phát phổ biến hơn và thường là kết quả của phẫu thuật loại bỏ các hạch bạch huyết (ví dụ: phẫu thuật ung thư vú và xóa hạch bạch huyết ở nách) hoặc xạ trị đối với các hạch bạch huyết (ví dụ: bức xạ vào các hạch bạch huyết ở háng hoặc vùng chậu). Đôi khi nhiễm trùng da tái phát (viêm mô tế bào) cũng có thể làm hỏng hệ thống dẫn lưu bạch huyết của các chi.
CHẨN ĐOÁN
Chẩn đoán yêu cầu:
- Có tiền sử về sưng phù chân tay lâu dài.
- Loại trừ các nguyên nhân khác gây sưng chi như bệnh tĩnh mạch liên quan, nhiễm trùng và chấn bị thương ở cơ và mô mềm.
- Phương pháp xạ trị bạch huyết (quét chuyên biệt) có thể được thực hiện để xác định phù bạch huyết nguyên phát và thứ phát cũng như mức độ của bệnh.
CÁC CÁCH ĐIỀU TRỊ CỦA CHÚNG TÔI
Mục đích chính của việc điều trị là giảm sưng chi và phục hồi chức năng.
- Xoa bóp dẫn lưu bạch huyết cũng như băng ép giúp giảm sưng đáng kể, nhưng cả hai đều phải được thực hiện thường xuyên (thường là ba lần một tuần).
- Các liệu pháp mới hơn bao gồm phẫu thuật để kết nối các kênh dẫn lưu bạch huyết bị tắc với các tĩnh mạch nhỏ (bắc cầu bạch huyết) hoặc cấy ghép hạch bạch huyết đến chi bị ảnh hưởng.
References:
MV, T. P. (n.d.). What is lymphoedema? Retrieved January 25, 2022, from https://www.totalphysiomv.com/massage/what-is-lymphoedema/
